Trong một quốc gia hệ thống pháp luật là vô cùng quan trọng, vừa là để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mọi người vừa là công cụ quản lý Nhà nước hữu hiệu đặc biệt ở một nước theo thể chế Xã hội chủ nghĩa như Việt Nam. Để có một hệ thống pháp luật chặt chẽ và hợp với thực tiễn thì khâu xây dựng pháp luật được coi như là mấu chốt, bằng chứng là sự ra đời của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp, hoạt động xây dựng pháp luật cần qua rất nhiều công đoạn và cũng như những hoạt động khác thị hoạt động xây dựng pháp luật chịu tác động bởi nhiều yếu tố trong đó sự tác động về mặt yếu tố xã hội như kỹ năng soạn thảo, dư luận của xã hội hay thông tin đại chúng. Luật Bạch Long xin gửi tới quý vị những bài viết về vấn đề “Các yếu tố xã hội tác động đến hoạt động xây dựng pháp luật”, Bài viết sẽ chia thành 3 phần để quý vị tiện theo dõi mà không bị dài quá.
ĐỌC THÊM:
Các yếu tố xã hội tác động đến hoạt động xây dựng pháp luật (p1)
Các yếu tố xã hội tác động đến hoạt động xây dựng pháp luật (p2)
Thủ tục đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan
Ảnh minh hoạ
- Dư luận xã hội.
Dư luận xã hội là tập hợp các ý kiến, thái độ có tính chất phán xét đánh giá của các nhóm xã hội hay của xã hội nói chung trước những vấn đề mang tính thời sự có liên quan đến lợi ích chung, thu hút được sự quan tâm của nhiều người và được thể hiện trong các nhận định hoặc hành động thực tiễn của họ. Trong bất kỳ xã hội nào dư luận xã hội cũng đều có ảnh hưởng nhất định và trong nhiều trường hợp còn có tác dụng mạnh mẽ đến quá trình chính trị xã hội, đến việc lãnh đạo và quản lý xã hội. Trong lịch sử xã hội loài người dư luận xã hội đóng vai trò là yếu tố điều hòa các mối quan hệ xã hội và điều chỉnh hành vi của con người. Trong xã hội nguyên thủy mặc dù dư luận xã hội chỉ tồn tại những tư cách ý kiến quan điểm thái độ sự phán xét chung của cộng đồng người nhưng nó đã giữ một vai trò vừa là phương tiện giáo dục vừa là phương tiện định hướng vừa điều tiết hành vi con người.
Dư luận xã hội có vai trò và tác động quan trọng đến nhiều lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội như kinh tế chính trị đạo đức pháp luật văn hóa giáo dục trong đó phải kể đến sự tác động ảnh hưởng của dư luận xã hội đối với hoạt động xây dựng pháp luật ở nước ta hiện nay sự ảnh hưởng đó thể hiện trên các phương diện sau:
Thứ nhất, một dư luận xã hội là sự thể hiện lợi ích chung thông qua tiếng nói chung của nhân dân nên đó là điều kiện cần thiết để tầng lớp nhân dân phát huy quyền làm chủ xã hội mở rộng nền dân chủ xã hội tích cực tham gia vào hoạt động pháp luật. Như đã nói ở trên các tầng lớp nhân dân là chủ thể rộng rãi có hoạt động này, Hiến pháp của nhà nước ta đã khẳng định nguyên tắc quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân đồng thời thiết lập cơ chế bảo đảm sao cho lợi ích của nhân dân và luôn nằm dưới sự kiểm soát của nhân dân giữa chế độ ta nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước thông qua hai hình thức cơ bản là dân chủ trực tiếp và dân chủ đại diện. Dân chủ trực tiếp là hình thức nhân dân trực tiếp thể hiện ý chí và nguyện vọng của mình. Dân chủ đại diện là hình thức cơ bản mà thông qua đó nhân dân thực hiện quyền lực nhà nước vận hành theo quy định của hiến pháp theo cơ chế này nhân dân tạo ra cơ quan đại diện cơ quan đại diện trực tiếp tiếp dân quyền lực về nhân dân nên còn được gọi là cơ quan quyền lực nhà nước. Đối với trường hợp của BLHS 2015 nói riêng và các văn bản khác nói chung, việc tham gia ý kiến của người dân luôn ít trong quá trình dự thảo, lấy ý kiến người dân, nhưng khi văn bản được ban hành, sự tham gia này lại rất tích cực. Đây là một hiện trạng cần thay đổi để tránh trường hợp này lặp lại một lần nữa ở nước ta.
Thứ hai, dư luận xã hội là nguồn thông tin phản hồi có ý nghĩa rất quan trọng và thiết thực với quá trình xây dựng pháp luật đối với việc ban hành các quyết định của cá nhân nhà chức trách có thẩm quyền. Để các văn bản pháp luật xác thực tế các văn bản quản lý hành chính nhà nước đúng đắn có tính khả thi cao trước khi xây dựng soạn thảo các dự án luật hay ban hành các quyết định các cơ quan lập pháp cơ quan quản lý nắm bắt được thực trạng tư tưởng tâm lý các đối tượng xã hội và văn bản pháp luật. Mọi chủ trương chính sách pháp luật khó có thể trở thành hiện thực nếu không hợp lòng dân không được nhân dân ủng hộ. Ý kiến về BLHS 2015, Nguyên chánh tòa hình sự TANDTC Đinh Văn Quế nói trên báo Tuổi Trẻ rằng: “Nếu nghiên cứu kỹ bộ luật Hình sự 2015, có thể thấy một số điều luật nếu không có giải thích hoặc hướng dẫn thì không thể áp dụng được”. Ví dụ điều 175 (điều 140 bộ luật Hình sự 1999) quy định về tội “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” đã bỏ tình tiết “bỏ trốn để chiếm đoạt” trước đây quy định tại điểm a khoản 1 điều 140 bộ luật Hình sự. Vậy kể từ ngày 1/7/2016 trở đi cứ vay mượn, thuê tài sản của người khác rồi bỏ trốn để chiếm đoạt thì không phạm tội sao? Hay như quy định điều 12, người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về một số tội đã được liệt kê trong điều luật, còn các tội phạm khác không được “liệt kê” tại điều 12 thì không phải chịu trách nhiệm hình sự…Những ý kiến này đã được tiếp thu và sửa đổi trong lần chỉnh sửa sau đó.
Thứ 3, dư luận xã hội không mang tính pháp lý nhưng nó lại có sức mạnh rất to lớn trong việc định hướng và điều chỉnh hành vi hoạt động của các thành viên trong xã hội trong hoạt động xây dựng pháp luật. Các cá nhân nhà chức trách có thẩm quyền với tư cách là chủ thể xây dựng pháp luật cần phải biết lắng nghe dư luận xã hội một cách nghiêm túc và phân tích nó một cách khoa học để rút ra được những kết luận chính xác về thực trạng.
- Thông tin đại chúng.
Sự hoạt động của các phương tiện thông tin đại chúng như báo chí truyền thanh truyền hình có tác động rất mạnh mẽ và quan trọng tới hoạt động xây dựng pháp luật thể hiện ở các điểm sau:
Các phương tiện thông tin đại chúng cung cấp thông tin tương đối đầy đủ và đa dạng về các sự việc sự kiện hiện tượng pháp lý xảy ra trong hệ thống chính trị xã hội pháp luật phản ánh hoạt động tiếp xúc cử tri của Quốc hội Hội đồng Nhân dân các cấp qua đó phương tiện truyền thông tác động tới nhận thức của các chủ thể về tầm quan trọng của hoạt động xây dựng pháp luật tạo cơ sở thông tin để các tầng lớp xã hội tham gia vào hoạt động xã hội tham gia vào hoạt động xây dựng pháp luật. Thật vậy, quá trình xây dựng dự thảo, ban hành BLHS 2015 cũng rất rầm rộ trên báo, đài, tivi và cả mạng xã hội. Truyền thanh, truyền hình liên tục đưa tin liên quan đến hoạt động này, chính vì vậy, sự tham gia của người dân cũng nhiều và hiệu quả hơn.
Các phương tiện thông tin đại chúng đăng tải những thông tin về chính sách pháp luật của Nhà nước, các dự thảo văn bản pháp luật mới đưa các thông tin đó đến được với đông đảo các tầng lớp nhân dân. Thông tin đại chúng có những diễn đàn ngôn luận để các chủ thể của hoạt động xây dựng pháp luật tham gia bình luận phân tích đóng góp ý kiến vào hình thức nội dung cấu trúc văn bản pháp luật. Đồng thời các phương tiện thông tin đại chúng đang giải quyết thông tin phản hồi có ý kiến đóng góp của các nhà khoa học các tầng lớp nhân dân cho hoạt động xây dựng pháp luật. Bằng cách tác động đó thông tin nhà nước giúp cho các cơ quan nhà nước có thẩm quyền tập hợp thông tin xử lý chọn lọc các ý kiến đánh phục vụ cho việc sửa đổi bổ sung và ngày càng hoàn thiện các văn bản pháp luật. Ngoài ra các phương tiện thông tin đại chúng còn góp phần đấu tranh chống lại các ấm nước phá hoại các luận điệu tuyên truyền xuyên tạc bịa đặt của các thế lực thù địch về nội dung bản chất hệ thống pháp luật nước ta cùng cố niềm tin của nhân dân vào bản chất ưu việt của hệ thống pháp luật xã hội chủ nghĩa.
Trên đây là những ý kiến của Luật Bạch Long về vấn đề “Các yếu tố xã hội tác động đến hoạt động xây dựng pháp luật”, Nếu còn vướng mắc, chưa rõ hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác bạn vui lòng liên hệ để được giải đáp:
Công ty Luật TNHH Bạch Long
Địa chỉ: số 92 Dương Quảng Hàm, Phường Quan Hoa, Quận Cầu Giấy, Hà Nội
Điện thoại: 0975.866.929
Email: luatbachlong@gmail.com
Lưu ý: Các nội dung tư vấn hoặc văn bản pháp luật được trích dẫn trên có thể đã thay đổi hoặc hết hiệu lực tại thời điểm hiện tại. Khách hàng vui lòng liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại: 0975.866.929 để được tư vấn hỗ trợ một cách chính xác!